«فرقهء بهائی به منظور افزایش تعداد معتقدین و سازمان های تبلیغاتی و مسلكی مربوطه به خود در سرتاسر جهان، نقشه های چندین ساله ای تهیه نموده كه یكی پس از دیگری به مرحلهء اجرا گذاشته می شود... یكی از این نقشه ها كه به مدت ده سال و موسوم به (نقشه بدیعه جهاد كبیر اكبر الهی) بوده در اواخر سال ١٣٤٢ با موفقیت به پایان رسیده و اكنون نیز در دنباله نقشه قبل، طرح دیگری موسوم به (نقشه جلیله ٩ ساله) در دست اجراست كه از سال ١٣٤٣ آغاز شده است. این طرح كه دارای هدف های جهانی متعددی است بسیار مورد توجه محافل بهائی در سرتاسر گیتی بوده... در خاتمه به عرض می رساند این نقشه ٩ ساله اختصاص به ایران نداشته و بطور كلی دارای جنبهء جهانی است و هم اكنون نیز در بعضی از ممالك آفریقا- آسیا- اروپا و آمریكا در دست اجرا بوده و كلیه این فعالیت ها نیز به وسیله (بیت العدل اعظم الهی درعكا) رهبری می شود. و تشدید فعالیت فرقهء بهائی ایران در ماه های اخیر نیز به علت اجرای این نقشه می باشد كه تا ٨ سال دیگر به همین وضعیت باید ادامه داشته باشد.»

«به علماء از قول بهاء بگو ما به زعم شما مقصریم، از نقطۀ اولی [حضرت باب] روُحُ ما سِواهُ فِداه چه تقصیری ظاهر كه هدفِ رِصاصش [گلولۀ سربی] نمودید. نقطۀ اولی مقصر، از خاتم النبیین روح العالمین له الفداء چه تقصیری باهر كه بر قتلش مجلس شورا ترتیب دادید. خاتَمُ النّبیین مقصّر، از حضرت مسیح چه تقصیر و افترا هویدا كه صلیبش زدید. حضرت مسیح به زَعمِ باطل شما كاذب، از حضرت كلیم چه كذبی و افترایی آشكار كه بر كذبش گواهی دادید. حضرت كلیم به زعم باطل شما كاذب و مقصّر، از حضرت خلیل چه تقصیری هویدا كه در آتشش انداختید. اگر بگویید ما آن نفوس نیستیم، می گوییم اقوال شما همان اقوال و افعال شما همان افعال.» [viii]

«قَدِْ اِشتَدَّ عَلَیناالاَمرُ فی كلِّ یومٍ بَل فی كُلِّ ساعَةٍ اِلی اَن اَخرَجُونا مِنَ السِّجنِ و اَدخَلوُنا فِی السِّجنِ الاَعظَم [ = عكّا ] بِظُلمِ المُبین. اِذا قیلَ بِاَی جُرمٍ حُبِسُوا قالُوا اِنَّهُم اَرادُوا اَن یجَدِّدُوا الدّینَ. لَو كانَ القَدیمُ هُوَ المُختارُ عِندَكُم، لِمَ تَرَكتُم ما شُرِعَ فِی التَّوراتِ و الاِنجیلِ؟ بَینُوا یا قَومُ لَعَمری لَیسَ لَكُمُ الیومَ مِن مَحیصٍ. اِن كانَ هذا جُرمی قَد سَبَقَنی فی ذلك مُحَمَّدٌ رَسوُُلُ اللهِ و مِن قَبلِهِ الرُّوحُ [حضرت مسیح(ع)] و مِن قَبلِهِ الكَلیمُ. و اِن كانَ ذَنبی اِعلاءَ كَلِمَةِ اللهِ و اِظهارَ اَمرِهِ فَاَنا اَوّلُ المُذنِبینَ، لا اُبَدِّلُ هذا الذَّنبَ بِمَلَكوتِ مُلكِ السَّموات والاَرَضینَ... كُلَّما اَزدادَ البَلاءُ زادَ البَهاءُ فی حُبِّ اللهِ وَ اَمرِهِ بِحَیثُ ما مَنَعَنی ما وَرَدَ عَلَی مِن جُنوُدِ الغافِلینَ. لَو یستَرُونَنی فی اَطباقِ التُرابِ یجِدوُنَنی راكِباً عَلَی السَّحابِ و داعیاً اِلَی اللهِ المُقتَدِرالقَدیرِ. اِنّی فَدَیتُ بِنَفسی فی سَبیلِ اللهِ و اَشتاقُ البَلایا فی حُبِّهِ و رِ ضائِهِ یشهَدُ بذلِكَ ما اَنَا فیهِ مِنَ البَلایاءِ ُالّتی ما حَمَلَها اَحَدٌ مِنَ العالَمینَ.»[ix]

«جَسَدی یشتاقُ الصََّلیبَ و رَأسی ینتَظِرُ السِّنانَ فی سَبیلِ الرَّحمنِ لِیطَهِّرَ العالَمَ عنِ العِصیانِ.»[x] (جسد من مشتاق صلیب است و سرم منتظر سر نیزه ها در سبیل خدای رحمان تا اینكه عالم را از عصیان پاك كند.)

قسمتی از ترجمه ای از بیانیهء بیت العدل اعظم دربارهء اطاعت از حكومت و تبلیغ امرالله
٢٨ فوریه ٢٠٠٥
(از مركز جهانی بهائی)

حكومت، به عنوان سیستمی برای تداوم رفاه و ترقی منظم جامعهء بشری، به مهر تأیید الهی مزین است. تأكید بر ضرورت همیشگی حكومت از جمله ویژگی های بارز آئین بهائی است. حضرت بهاءالله اهمیت حكومت را در كتاب مستطاب اقدس و تعدادی از الواح معروف خود، صریحاً تأكید فرموده اند. آن حضرت با بیان «فی الحقیقه زمام حفظ و راحت و اطمینان در ظاهر در قبضهء اقتدار حكومت است» شكّی بجا نمی گذارند كه «حقّ چنین خواسته و چنین مقدّر فرموده...». در مقام دیگر می فرمایند: «...آنچه امروز لازمست اطاعت حكومت...» است. ولی ضامن موفقیت یك دولت، از یك سو میزان عدالتی است كه در خدمت به مردم اعمال می كند و از سوی دیگر، وفاداری و تبعیتی است كه مردم به آن حكومت نشان می دهند. حضرت عبدالبهاء در توضیح دو جانبه بودن حقوقی كه در این جا به آن اشاره شده است، می فرمایند: «حكومت رعیت پرور واجب الاطاعتست و اطاعتش موجب قربت عدل الهی.»
حضرت ولی امرالله می فرمایند كه مفهوم بیان مبارك حضرت عبدالبهاء در الواح وصایا در مورد این وظیفه، «اطاعت ازحكومتِ قانونیِ وقت، علی رغم نوع آن» می باشد. ولی معهذا این اطاعت، با وجود تأكیدات شدیده در آثار مباركه، جنبهء مطلق ندارد. در یكی از دستخط هایی كه به دستور حضرت ولی امرالله به زبان انگلیسی نوشته شده است و ترجمهء آن اینجا نقل می گردد، می فرمایند كه احبّا «نباید در تحت هیچ شرایطی، اجازه دهند كه معتقدات عمیق دینی آنان توسط هیچ مرجع دولتی مورد تجاوز و تهاجم قرار گیرد.» احبّای عزیز الهی در این مورد باید «تفاوتی بنیادی و مهم» بین مسائل روحانی و اداری قائل شوند. در توقیعی صادر از كلك مطهّر حضرت ولی امرالله به زبان انگلیسی این تفاوت تشریح شده كه ترجمه ای از آن چنین است: «اگر چه وظایفی كه جنبهء روحانی دارد مقدّس و تخطّی ناپذیر است و بنابر این نمی تواند مورد مصالحه قرار بگیرد، ولی مسائل اداری ثانوی و انعطاف پذیر است و نتیجتاً می توان آن را قربانی اطاعت قوانین حكومت نمود». بیان حضرت بهاء الله در كتابُ عهدی كه در آن تفاوت بین قلمرو قدرت ملوك و عرصهء امور الهی را روشن فرموده اند موجب تیز بینی و افزایش آگاهی شخص نسبت به ماهیت تفاوت حسّاسی كه بهائیان موظّف به تشخیص آن هستند، می شود. در این مقام، جمال مبارك امور دنیوی را به سلاطین و ملوك محوّل فرموده «قلوب را» به نفس مظهر ظهور كلّی الهی اختصاص می دهند.
قلب انسان محلّ ظهور ایمان و تجلّی گاه حقایق رحمان است. آمادگی برای اعتراف به تعهّدات روحانی و ابراز ایمان به عنوان وسیله ای برای آگاهی دیگران از اعتقادات خصوصی شخص، نشانهء صداقت و شرافت فرد است. هیچ حكومت و یا مرجع قدرتی نباید به خود اجازه دهد و یا امكان آن را داشته باشد كه یك چنین حقّ طبیعی انسانی را پایمال نماید.
ایمان احساسی باطنی و آكنده از اشتیاق برای جلوه نمودن در قالب كلام و عمل می باشد. تبلیغ این دو را به هم می آمیزد. تبلیغ كه به عنوان «افضل» اعمال از جانب حقّ توصیف شده از جمله وظایف روحانیست كه هر فرد بهائی در آثار مباركه، به انجام آن موظّف شده است. بدین ترتیب، تبلیغ امری وجدانی و به طور قطع جاذب تأئیدات روح القدس است. پیروان حضرت بهاء الله كه به انجام وظیفه ای این چنین بنیادی برای ابراز ایمان اشتغال دارند، آن را مجرائی برای وصول عنایات الهی و پاداش ربّانی كه آرزوی هر فرد آگاه است می دانند. تحت تأثیر قوّهء محرّكهء این آگاهی روحانی، هر فرد بهائی وجداناً حقّ ابراز عقیدهء خود را، چه از طریق اظهار و اقرار و چه ارائهء آن به دیگران، به دور از دخالت هر مرجع قدرت دنیوی، محفوظ و مسلّم می داند. این درك و آگاهی موجب شد كه هزاران روح پاك از نیاكان روحانی ما در ایران، در مقابل تهدید، نثار جان شیرین را به تبرّی دین و یا ممنوعیت ابراز عقیده ترجیح دادند. همین درك در جامعهء مظلوم بهائی ایران امروز نیز حكمفرما است.
مسألهء دفاع از تقدّس اعتقادات مذهبی در مقابل مداخلهء خود سرانهء مراجع دنیوی، تاریخی طولانی از كشمكش های پیروان جوامع مختلف مذهبی در ادوار گذشته دارد. به دنبالهء دستاوردهای این مجهودات، سنّت آزادی تبلیغ عقیده بوجود آمد، آن گونه آزادی كه بهائیان نیز خود را مستحقّ آن می دانند. خوشبختانه، قوانین مدنی بسیاری از كشورها، استحقاق بهائیان را در دارا بودن این حقّ آزادی محتوم می شمارد؛ به علاوه، این حقّ از طریق منشور بین المللی حقوق بشر ــ عهد نامهء بین المللی حقوق سیاسی ومدنی ــ نیز تأئید شده و در كشورهائی كه آن را امضاء نموده اند من جمله بعضی ممالك اسلامی، حكم قانون را دارد. مادّهء ١٨ این عهد نامه می گوید:
«هر فرد حقّ آزادی فكر، وجدان و مذهب را دارد. این حقّ شامل آزادی داشتن و یا انتخاب دین و عقیده و آزادی ابراز آن، چه انفرادی و یا دسته جمعی و چه خصوصی و یا عمومی، از طریق عبادت، رعایت آن در زندگی روزمرّه و تعلیم آن به دیگران می باشد.»
در حالی كه این عهدنامهء بین المللی دامنهء وسیعی برای استفادهء افراد ازحقّ تبلیغ عقاید مذهبی خود، ارائه می دهد، بهائیان بر طبق تعالیم حضرت بهاءالله، نمی توانند عقاید خویش را بر دیگران تحمیل نمایند و یا با استفاده از هیچ نوع تهدید و یا ارائهء انگیزه های مادّی، مردم را به تعویض دین تشویق كنند. تعالیم بهائی كه حقّ افراد را برای تحرّی حقیقت محترم می شمارد و عقاید متحجّر مذهبی را رد می كند، پیروان خود را هشدار می دهد تا مراقب باشند اصولی را كه خود در ترویج آن كوشا هستند، به مخاطره نیفكنند و از رفتار تعصّب آمیز كاملاً بپرهیزند...

بررسی مسألهء بهائیان در گروه اعضای منشور، ١٩٨٢

اولین قطعنامه کمیسیون حقوق بشر بر شرایط حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران در سال ١٩٨٢ صادر شد. قطعنامه ٢٧/١٩٨٢ از دبیر کل سازمان ملل درخواست نمود به تلاش خود تا حصول اطمینان از برخورداری کامل بهاییان از حقوق انسانی و آزادی های اساسی ادامه دهد. از آن پس تمام قطعنامه های صادره از کمیسیون درباره این مساله، نگرانی از موقعیت جامعه بهایی ایران را بازگو کرده است.
در این سال مذاکرات و مباحثات کمیسیون تابعه در بیشتر موارد بدون تغییری با نشست پیشین ادامه یافت. با این حال، هیئت نمایندگی ایرانی ادعا می کرد بهاییان متهم به جنایات سیاسی بسیاری هستند. این اتهامات مبنی بر ارتباط بهاییان با صهیونیسم، پلیس مخفی شاه (ساواک) و نخست وزیر پیشینش هویدا نیاز به مذاکرات بیشتری را ایجاب می کرد. با وجود اینکه هیئت نمایندگی ادعا می کرد یک دسته اسناد و مدارک در مرکز قبلی ساواک کشف شده که شاهدی انکار ناپذیر بر ارتباط بهاییان با رژیم صهیونیستی است، هیچ کدام از این مدارک در صورت درخواست کمیسیون تابعه ارائه نشد. اگر هر نوع ارتباط علنی از طرف دیانت بهایی چه با صهیونیسم و چه با پلیس مخفی شاه – ساواک – به صورت انکارناپذیر ثابت می شد، قطعاً باعث حذف مساله بهاییان از دستور کار کمیسیون و کمیسیون تابعه می گشت. نمونه ای که بعداً مطرح شد انجمن ملی مقاوت یا مجاهدین – حزب مقاومت ایران – بود. هر چند که نگرانی از شرایط حقوق بشر مجاهدین چندین بار توسط جامعه جهانی مطرح شد، به محض این که کمیسیون و کمیسیون تابعه فهمیدند روش این حزب استفاده از زور علیه رژیم است، دیگر نامی هم از آنها در مداخلات بعدی نبردند.
شاید اسناد و مدارکی که هیئت ایرانی ادعا می کرد، نشاندهنده ارسال کمک های مالی بهاییان به مرکز جهانی بهایی در حیفا بوده باشد. در این صورت، تعجبی نیست که این مدرک ارائه نشد. بر طبق بیانیهء ١٩٨١ محو تمام تعصبات و تبعیضات دینی و عقیدتی، آزادی اندیشه، وجدان، دین یا عقیده شامل آزادی تاسیس و نگهداری موسسات خیریه و بشردوستانه، همچنین آزادی درخواست یا دریافت کمک های مالی و غیرمالی از افراد و موسسات می باشد. شایان ذکر است که در نظام بهایی، تبرعات (کمک های مالی) را نمی توان ازغیر بهایی دریافت داشت و دیگر اینکه این تبرعات کاملاً محرمانه می باشند. کمک های مالی بهاییان صرف نگهداری و زیباسازی اماکن سرزمین مقدس می شود زیرا موسس دیانت بهایی، حضرت بهاءالله، در ١٨٩٢ در عکا درگذشت. به همین دلیل مرکز جهانی اداری بهاییان در نزدیکی عکا، حیفا، واقع شده است. حضرت بهاءالله درحقیقت به فرمان دولت های ایران و عثمانی به آن سرزمین تبعید شده بود. اماکن مقدس بهاییان در سرزمینی که ابتدا بخش هایی از خاک امپراطوری عثمانی و سپس فلسطین بوده و حال قلمرو اسراییل محسوب می گردد قرار دارد.
جامعه جهانی بهایی تاکید می کند که جامعه بهایی ایران زمانی قربانی فشارهای رژیم شاه بوده و ساواک خود یکی از نمایندگان اصلی این آزارها بوده است. مارتین (Martin) در بیان سرکوبی های طولانی مدت و منظم بر بهاییان، بر وجود ارتباطاتی میان شاه و پلیس مخفی اش، ساواک، با حجّتیه انگشت می گذارد. وی حجتیه را سازمانی تعریف می کند که یکی از چندین وسیله کنترل اجتماعی در دستگاه پهلوی بوده است...ابزاری در سیاست های سرکوب کننده رژیم پهلوی. این ادعا همچنین در برخی نشریات توسط اساتید غیربهایی دانشگاهی نیز ذکر شده است. مثلاً معدل (Moaddel) به فعالیت های انجمن حجتیه مهدویه (معروف به انجمن تبلیغات اسلامی پیش از انقلاب) که نفوذ بهاییان را در ایران به حداقل می رسانده اشاره می کند. راهنما و نومانی (Rahnema & Nomani) بر این باورند که شاه به این انجمن ضد بهایی اختیار تام داده بوده تا جولانگاه مطمئنی برای فعالیت های مذهبی خود داشته باشند، در غیر این صورت حجتیه تبدیل به عاملی ضد رژیم می شد. در١٩٥٥، شاه که نیاز به حمایت روحانیون را برای قطع نفوذ کمونیست ها (حزب توده) در ایران احساس می کرد، همکاری خمینی را جلب کرده در عوض پذیرفت که چشمش را روی حملات ضد بهایی خمینی ببندد. در لوای این قرارداد، ساواک انجمن تبلیغات اسلامی را تحت این شرایط که انجمن، سازمانی مذهبی باقی مانده دخالتی در سیاست نکند به رسمیت شناخت. کدّی (Keddie) نیز عقیده دارد: «شکی نیست که اکثریت قریب به اتفاق ساواکی ها شیعه بودند و ایراد اتهام علیه بهاییان عمدتاً بهانه هایی ساختگی برای آزار و شکنجه بود.» نمی توان مساله ارتباط بهاییان با ساواک را که توسط هیئت نمایندگی ایران مطرح شد فقط از ظاهر آن پذیرفت، مخصوصاً که شواهد علمی بسیاری بر نقض این داستان وجود دارد.
مورد دیگری که باید در نظر گرفت قضیه هویدا، نخست وزیر پیشین ایران، و اصرار ایران بر انتساب او به جامعه بهایی است که این تصور برای تعدادی نویسندگان و اکثریت توده ملت ایران نیز وجود دارد. جان سیمپسون در کتاب خود می گوید: «هویدا همیشه بهایی به شمار می رفت زیرا پدرش بهایی بود.» موضع جامعه بهایی در برابر مساله هویدا اینچنین است: پدربزرگ پدری هویدا بهایی بود اما پدرش پس از طرد از جامعه بهایی به اسلام باز گشت. امیر عباس هویدا، (نخست وزیر سابق) خودش هرگز ادعای بهایی بودن نکرد و نامش نیز هیچگاه در جامعه بهایی ایران ثبت نشده بود .از آنجاییکه مسلمانان کلاً ارتداد (برگشتن از اسلام) را قبول ندارند، پذیرفتن و فهم این مطلب که انسان آزاد است از اعتقاد بهایی یا میراث عقیدتی خود برگردد برایشان سخت است. در هر صورت، حتی اگر هویدا بهایی هم می بود، این به خودی خود نمی تواند دلیلی برای گناهکار قلمداد کردن بقیه بهاییان ایران باشد و نباید آنان را مستحق محرومیت از حقوق انسانی دانست.[xiv]

بررسی مساله بهاییان در گروه اعضای منشور، ١٩٨٣

در این سال بود که تشکیلات اداری بهایی در ایران غیرقانونی اعلام شد. این خبر توسط دادستان کل در تاریخ ٢٩ آگوست ١٩٨٣ در روزنامه کیهان منتشر و در نشست بعدی کمیسیون گزارش شد.
اکنون اگر شخص بهایی بر طبق اعتقاداتش اعمال مذهبی خود را انجام دهد، از جانب ما مشکلی برایش پیش نخواهد آمد، در صورتیکه دیگران را به بهاییت دعوت نکند، تبلیغ نکند، محافل تشکیل ندهد، اخبار را به دیگران نرساند، و فعالیتی در تشکیلات نداشته باشد. ما نــه تنها این افراد را اعــدام نمی کنیــم، بلکه آنها را به زندان هم نمی اندازیم و آنها می توانند در جامعه کار کنند. اما اگر تصمیم بگیرند در تشکیلات اداری خود فعالیت کنند، این یک جرم محسوب شده و ممنوع است، زیرا چنین تشکیلاتی خصمانه و فتنه جویانه به شمار آمده و چنین افرادی نیز فتنه جو به حساب می آیند.
بلافاصله پس از این اعلان، و بر طبق تعلیم دیانتی بهاییان مبنی بر اطاعت از دولت فرمانروا، تشکیلات اداری بهایی منحل شد. تشکیلات اداری بهایی از آن زمان تا کنون دیگر اجازه بازسازی کامل نیافت و بنابراین جامعه بهایی ایران قریب دو دهه است که از کار افتاده است.
در کمیسیون حقوق بشر، ایران جامعه جهانی بهایی (BIC)را متهم کرده اظهار داشت که فلسفه وجودی این جامعه تنها برای براه انداختن فعالیت های تبلیغاتی علیه ایران است. هیئت های نمایندگی دیگر کشورها این ادعا را به هیچ عنوان متقاعدکننده نیافتند و میدان را به دست گرفته به ابراز نگرانی های خود از آزار مذهبی بهاییان ایران پرداختند. خصوصاً آلمان که با مقایسه BIC (جامعه جهانی بهایی) وMKO (سازمان مجاهدین خلق، جبهه مخالف در داخل ایران) میان بهاییان و گروه های سیاسی تمایز قایل شد. آلمان اظهار داشت در حالیکه مجاهدین خلق خود درگیر جنگ داخلی بوده تعداد زیادی از مردم را به قتل رسانده بود، اسناد مربوط به بهاییان نشان می دهد که آنها به خاطر ارتکاب به جنایت شکنجه نشده بودند بلکه جرم آنها تنها اعتقادات مذهبیشان بوده است. نماینده ایران به نمایش پر زرق و برق خود در بستن اتهام به بهاییان با طرح سوالی در مورد تفاوت دین با فرقه ادامه داد. او ابراز نگرانی کرد که در صورت نبود پاسخی شفاف به این سوالات کمیسیون روزی مجبور به شنیدن اظهاراتی از نمایندگان حزب نازی، سازمان سری ضد سیاهپوستی و ضد سرخپوستی آمریکا و غیره شود. نماینده ایران سپس با اصرار بر اینکه فعالیت های بهاییان در ایران خلاف نظم عمومی و اخلاقیات جامعه ایرانی است سعی داشت اقدام اروپا را در ممنوع کردن برخی فرقه ها دستاویزی قرار داده رفتار خود را با بهاییان توجیه کند. ایران به مقاله روزنامه ای اشاره کرد که از حرکت پارلمان اروپا در براه انداختن مبارزاتی بر علیه فرقه های ترویج دهنده فساد و فحشا و مواد مخدرخبر می داد. نماینده ایران پرسید چطور اروپا حق دارد جلوی اقدامات چنین فرقه هایی را بگیرد ولی ایران باید رفتار غیراخلاقی بهاییان را تحمل کند. در حالیکه منطق این سوال همچنان اغفال آمیز می نمود، سبب طرح مساله محدودیت هایی شد که ایالات متحده برای مظاهر ادیان و عقاید وضع کرده و در معیارهای بین المللی حقوق بشر نیز به ثبت رسیده بود.

مقاله قبلی

مقاله بعدی