شبهۀ ادّعای اُلوهیّت و مقام حضرت بهاءُالله
قبلاً درخصوص شبهۀ ادّعای الوهیّت از طرف حضرت بهاءالله و مقصود از آیاتی چون «اِنَّهُ لا اِلهَ اِلّا اَنَا المَسجونُ الفَرید...» مقالاتی در سایت ولوله در شهر منتشر شد (1) اینک نیز با توجّه به آیۀ مبارکۀ «اِنَّهُ لا اِلهَ اِلّا اَنَا الفَردُ الواحِد» که در بند 143 کتاب مستطاب اقدس آمده است، عین توضیحات راجع به آن را از یادداشت شمارۀ 160 مندرج در کتاب مستطاب اقدس نشر مرکز جهانی بهائی (2) تقدیم طالبین و منصفین می نماید. در این توضیحات ضمن ردّ اعتقاد به یکی دانستن حضرتشان با ذاتِ الوهیّت، به مقام حضرتشان اشاراتی شده است.
حامد صبوری
13 خرداد 1396
اِنَّهُ لا اِلهَ اِلّا اَنَا (بند ١٤٣)
حقيقتِ مَظاهرِ اِلهی [فرستادگان از طرف خدا] و کيفيّت ارتباطشان با خداوند متعال در بسياری از آثار مبارکه اين ظهور [دین بهائی] تشريح شده است. حضرت بَهاءُالله دربارۀ فردانيّت و عظمت و جلال مقام الوهيّت می فرمايند:
«و چون مابينِ خلق و حقّ... به هيچ وجه رابطه و مناسبت و موافقت و مشابهت نبوده و نيست، لهذا در هر عهد و عصرْ کينونتِ ساذجی را در عالمِ مُلک و ملکوت ظاهر فرمايد و اين لطيفۀ ربّانی و دقيقۀ صَمَدانی را از دو عنصر خلق فرمايد: عنصرِ تُرابیِ ظاهری و عنصرِ غيبیِ اِلهی و دو مقام در او خلق فرمايد: يک مقامِ حقيقت که مقام لا يَنطِقُ اِلّا عَنِ اللهِ رَبِّه [نطق نمی کند مگر از خداوند پروردگارش] است... و مقام ديگر مقامِ بشريّت است که می فرمايد: "ما اَنَا اِلّا بَشَرٌ مِثلُکُم وَ قُلْ سُبحانَ رَبّی هَلْ کُنتُ اِلّا بَشَراً رَسُولاً" [من نیستم مگر بشری چون شما و بگو منزّه است پروردگار من، آیا جز بشری رسول هستم].»
بنا به بيان مبارک در عَوالمِ روحانی همۀ مَظاهرِ اِلهی [فرستادگان از طرف خداوند] حُکمِ يک نَفْس و يک ذات را دارند. جَمالِ اِلهی از جمالشان باهِر و اَسماء و صفاتِ حقّ در آنان ظاهر و آنانند مَظاهرِ اَمرِ او. در اين مقام می فرمايند:
«و اگر شنيده شود از مَظاهرِ جامعه "اِنّی اَنَا الله"، حقّ است و رَيبی [شکّی] در آن نيست. چنانچه به کَرّات مُبرهن شد که به ظهور و صفات و اَسمای ايشان، ظهورُالله و اسمُ الله و صِفةُ الله در ارض ظاهر.»
مَظاهرِ اِلهی که مَرايای [آینه های] اَسماء و صفاتِ اِلهی و وسايطِ وصولِ نوعِ بشر به عِرفانِ حقّ و مَشارقِ وَحیِ او هستند به فرمودۀ حضرتِ ولیِّ اَمرُالله [شوقی ربّانی ولیّ امر دیانت بهائی و مُبیّن منصوصِ آیاتِ اِلهی] هرگز نبايد آنان را با غَيبِ مَنيعِ لا يُدرَکْ [ذاتِ خدا که غیبِ بلند مرتبۀ غیر قابل درک است] و ذاتِ الوهيّت يکی دانست. و نيز دربارۀ جَمالِ قِدَم [حضرت بهاءالله] می فرمايند که هيکلِ عنصریِ حضرتش را که مَظهَرِ چنين ظهورِ اَعظم و مُهَيمِنی است، نبايد با حقيقتِ الوهيّت يکسان دانست.
حضرت ولیِّ اَمرُالله دربارۀ مقام بی همتای جَمالِ اَقدَسِ اَبهیٰ [حضرت بهاءالله] و عظمتِ ظهورِ مبارکش می فرمايند که با ظهور حضرت بهاءالله وعودِ کتبِ مقدّسه دربارۀ "يوم الله" تحقّق يافته است:
«طبق نبوّات کتب مقدسۀ يهود، ظهورِ مبارک همان ظهورِ "پدرِ سَرمَدی" و "رَبُّ الجُنود" است که "با هزاران هزار مقدّسين" ظاهر گشته و همچنين نزد ملّتِ روح [مسیحیان] مَجیءِ [آمدنِ] ثانیِ مسيح است که با "جلالِ اَبِ سَماوی [پدر آسمانی]" آمده و در نظر شيعۀ اسلام "رجعت حسينی" و به اصطلاح اهلِ سنّت و جماعت نزولِ "روحُ الله" [حضرت مسیح] و به اعتقاد زرتشتيان ظهورِ شاه بهرام موعود و نزد هندوها رجوع کريشنا و نزد بودائی ها بودای پنجم است.»
دربارۀ مقامِ الوهيّت که در همۀ مَظاهرِ اِلهی مُتجلّی است حضرت بهاءالله چنين توضيح می فرمايند:
«اين مقامْ مقامِ فنایِ از نفس و بقاءِ بِالله است و اين کلمه اگر ذکر شود مُدِلّ بر نيستیِ بَحتِ بات [نیستیِ محضِ قاطع] است. اين مقامِ لا اَملِکُ لِنَفسی نَفعاً وَ لا ضَرّاً وَ لا حَياةً وَ لا نُشُوراً [من مالک نفع و ضرر و حیات و نُشُورِ خود نیستم/ اشاره به آیات قرآن مجید، سورۀ اعراف، آیۀ 188 و سورۀ فرقان، آیۀ 3] است.»
و دربارۀ نسبت خود با خدای متعال می فرمايند:
«یا اِلهی اِذا اَنظُرُ اِلی نِسبَتی اِلیکَ اُحِبُّ بِاَنْ اَقولَ فیٖ کُلِّ شَیءٍ بِاَنّیٖ اَنَا اللهُ وَ اِذا اَنظُرُ اِلی نَفسیٖ اُشاهِدُها اَحْقَرَ مِنَ الطّینِ.» [مضمون به فارسی: ای خدای من زمانی که به نسبت خودم به تو نظر می کنم دوست دارم که در کلّ اشیاء بگویم که همانا من خدایم؛ و وقتی که به خودم می نگرم خویش را کوچک تر و پست تر از خاک و گِل می بینم.]
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
یادداشت ها:
1- از جمله در: اینجا و اینجا. کتاب اقدس،کتاب احکام حضرت بهاءالله به زبان عربی است. حدود سال ١٨٧٣ هنگامی که هنوز در شهر عکّا مسجون بودند نازل گشت. تعدادی از الواح مهمۀ بعد از نزول کتاب اقدس و پاسخ های حضرت بهاءالله به سؤالات مطرح شده از جانب کاتب ایشان متمّم این کتاب می‌باشد. اوّلین ترجمهٔ رسمی کتاب اقدس به زبان انگلیسی همراه با یادداشتها و سؤال و جواب و الواح دیگر در سال ۱۹۹۲ به طبع رسید.
نظر خود را بنویسید