درمقالۀ با عنوان آقایان طبری و فشاهی در ایّام اشاره شد مقاله ای دربارۀ جام جمیان وآقای فشاهی نیز دراین مجموعه گنجانده شده است. ذیلاً متن آن راملاحظه می فرمائید:
سایت ایّام ۲۹ تحت عنوان جریانی «ارتجاعی و وابسته» خواسته با استفاده مزوّرانه از یک کتاب که حدود سی سال پیش چاپ شده نشان دهد که حتّی روشنفکران هم با اتّهامّات سیاسی علیه بهائیان همخوانند. این کتاب گزارشی کوتاه از تحوّلات فکری و اجتماعی در جامعه فئودالی ایران نام دارد و توسّط محمّد رضا فشاهی نوشته شده است. (سوء)استفاده این سایت از این کتاب نشان می دهد که بغض دشمنان آیین بهائی آن چنان غلیظ است که حاضرند به هر حیله ای متشبّث شوند و هر ملقمه فکری را به کار گیرند تا بلکه برای تعصّب خود لباس شرعی بد وزند. این کتاب از یک دیدگاه معطوف به مارکسیزم نوشته شده است. دین را نه به عنوان یک آیت وحی بلکه یک پدیده اقتصادی-سیاسی ارزیابی می کند. خلفای اسلام را عامل بهره کشی فئودالی معرّفی می کند.
از ابومسلم و بابک به عنوان جنبش های توده ای بر علیه دستگاه فئودال خلافت نام می برد. از صفویّه به تندی انتقاد می کند و نفوذ روحانیّون شیعه را حرکتی بر خلاف ترقی و علم می انگارد. سایت مذکور هیچ اشاره ای به این مطالب نمی کند و فقط از فشاهی تحت عنوان پژوهشگر معاصر نام می برد. البته ما معترّض به این نیستیم که چرا کتاب فشاهی به عنوان مرجع مورد استفاده قرار گرفته است هر چند که معتقدیم آقای فشاهی در مورد آیین بهائی به اشتباه رفته است. ما اصولاً دین را به پدیده ای صرفاً اقتصادی و اجتماعی تقلیل نمی دهیم و از این رو با جهان بینی چپ که دین و مفهوم وحی و اصولاً تشخّصات روح و فرهنگ را از امور ثانویه بر می شمرد و تابع تضادّ طبفاتی می داند، تضادّ نظری داریم. معتقدیم همین پیش فرض های ایدیولوژی آقای فشاهی را بر آن داشته تا با رمانتیسم انقلابی به دیانت بابی بنگرد و پاسیفیسم و یونیورسالیسم دیانت بهائی را نپسندد. ما این تفاوتهای فکری را داریم امّا چون متعصّبان قشری چماق تکفیر را بر سر فلاسفه دگر اندیش نمی کوبیم.. مارکسیزم دیدگاهی از فلسفه تاریخ را عرضه کرد که می توان از آن به عنوان یکی از روش های تحلیل بهره برد. حتّی میتوان گفت تا حدّی به درک بُعد تاریخی مذهب مدد رساند. ما می دانیم که دیانت بهائی معتقد است که دین هم جنبه روحانی دارد و هم بُعد تاریخی و اجتماعی. همین بُعد تاریخی و اجتماعی است که لزوم تجدید دیانت را ایجاب می کند. چه اگر دین تجدید نشود تبدیل به افیون مردم می شود. هدف ما در اینجا بحث در مورد کتاب آقای فشاهی نیست. آنجه مورد تعجّب است سوء استفاده آقایان از کتاب ایشان است. سایتی که خود را مدافع حضرت حجّت ابن الحسن العسكری «عجل الله تعالی فرجه الشّریف» می داند ودرک واقعیّت را منحصرمی داند به تعبیر ظاهری از «امّام 'زنده' شیعیان (فرزند برومند امّام حسن عسكری و نرجس خاتون علیهما السّلام، و متولّد نیمه شعبان 255 ق در سامرا، كه نزدیك به 12 قرن است در پس پرده غیبت به سر می‌برد و اگر بیاید طومار ستمگران جهان را درهم می‌پیچد)» چگونه می تواند از یک مرجع مارکسیستی که این حرف ها را باورهای خرافی می داند نقل قول کند و هیچ اشاره ای هم به جهت گیری روش نویسنده نکند، دم هم نزند چرا که اگر نفی بهائیان در کار است هر سفسطه ای مجاز است. این خلط مبحث نشانه دیگری است از یک استراتژی کلیّ که مخالفین دین بهائی با ورود آگاهی سیاسی مارکسیستی به ایران به نحوی سطحی از آن بهره گرفته اند و با ریختن آن در یک قالب اسلامی سعی کرده اند که تعصّب ریشه دار مذهبی شان را با زدن اتّهامّات سیاسی به نوعی مبارزه ضد امپریالیستی جلوه دهند. سفسطه به همین خاتمه نمی یابد. کتاب فشاهی حدود ۱۹ صفحه را به جنبش بابی اختصاص می دهد و کمی بیشتر از یک صفحه را به آیین بهائی. در ۱۹ صفحه اوّل نهضت باب را رنسانس و رفرماسیون ایران معرّفی می کند از جانبازیهای بابیان به نحوی شگفت آور می نویسد و حکومت خودکامه و ملّایان مرتجع را بخاطر سرکوب این نهضت که می توانست راه ترقی را به روی ایران باز کند محکوم می کند. در قسمت آخر این بخش فشاهی میان جنبش بابی و آیین بهائی فرق می گذارد و به انتقاد از آیین بهائی می پردازد. امّا سایت ایّام ۲۹ به ۱۹ صفحه اوّل کاری ندارد ولی آن قسمت را که انتقاد از آیین بهائی است به طور کامل نقل می کند. نمی نویسد که فشاهی مورّخان فئودال را به خاطر ناسزاگویی به جنبش بابی ملامت می کند و از آنکه آن را فتنه بابیّه نامیده اند به شدّت شاکیست. ونیز دست داشتن خارجیان را در ایجاد نهضت بابی به تمسخر می گیرد. اگر هم از باب انتقاد می کند به خاطر دیدگاه متافیزیکی او است که با طبع ماتریالیستی نویسنده منافات دارد. مسئولین این سایت کاری ندارند و خواننده خود را نیز مطّلع نمی کنند که دیدگاه نویسنده کتاب تحوّلات فکری و اجتماعی در جامعه فئودالی ایران با بخش اعظمی از اتّهامّاتشان تباین دارد. لازم است آقایان در انتخاب مراجع مراقب باشند. تا کی یکی به نعل یکی به میخ؟
نظر خود را بنویسید